Goście lednickiego stołu - wystawa

16.09.2016

***

W historii nowożytnej Ostrowa Lednickiego, wyspę tę odwiedziło wiele ważnych osobistości ze świata nauki, Kościoła, polityki i administracji państwowej. Przez lata inicjatorami i gospodarzami tych wizyt byli Węsierscy i Kwileccy (właściciele wyspy), a później dyrektorzy Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, którzy zabiegali o to, by waga Ostrowa Lednickiego dla historii Polski nie została zapomniana przez potomnych.

Te zabiegi miały szczególne znaczenie w okresie międzywojennym, kiedy to po latach niewoli zaczęto integrować ze sobą poszczególne ziemie i odbudowywać świadomość narodową naszego państwa. W tym czasie niekwestionowanym liderem i propagatorem tych działań stał się ks. dr Franciszek Wawrzyniak (proboszcz parafii dziekanowickiej w latach 1923–1941), nie bez przesady nazywany społecznym opiekunem wyspy, który wszelkim naówczas środkami starał się upowszechniać walory krajoznawcze Lednicy, by zapomniany w kraju Ostrów Lednicki nabrał rozgłosu i stał się również atrakcyjnym miejscem dla pielgrzymów i turystów przybywających do grobu wojciechowego w Gnieźnie.

Przełomowym momentem tych starań, było wzniesienie na wyspie, przy pomocy gnieźnieńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Starostwa Powiatowego i Komunalnego Banku Kredytowego — drewnianego schroniska (wg projektu Stefana Cybichowskiego) przeznaczonego dla przybywających tu wycieczkowiczów. Uroczyste otwarcie nowopowstałego budynku miało miejsce 5 lipca 1936 roku w 970 rocznicę przyjęcia chrztu przez Mieszka I. 

 

drewniane schronisko na wyspie Ostrów Lednicki

 

W czasie tej uroczystości, pełniący rolę gospodarza ks. Wawrzyniak zaapelował do obecnych i przyszłych gości: „zwracam się do wycieczkowiczów i turystów i wszystkich, którzy w przyszłości kroki swoje skierują na Lednicę, aby zechcieli o tym zawsze pamiętać, że tutaj patrzy na nas tysiąc lat naszego historycznego istnienia, że każdy kamień ruiny mówi nam o tych świetlanych postaciach Mieszka, Dąbrówki, Chrobrego, którzy kładli podwaliny pod budowę naszej Rzeczypospolitej, że każdy kamień mówi nam o drużynach wojskowych naszych pierwszych historycznych władców, które były niejako zaczątkiem naszej bitnej i bohaterskiej armii. A mówiąc nam to, nawołuje nas każdy kamień do poszanowania tych pamiątek tak drogich każdemu Polakowi, miłującemu rzetelnie naszą chwalebną przeszłość polską”.
O randze tego wydarzenia niech świadczy fakt, że uczestniczyli w nim m.in.: ks. kard. August Hlond — Prymas Polski oraz wojewoda poznański (jako przedstawiciel ówczesnego rządu), Biskup Polowy Wojska Polskiego Józef Gawlina, Artur Tomasz Maruszewski, a trzy miesiące później (4 października) przybył tu również Prezydent Rzeczypospolitej Polski — prof. Ignacy Mościcki. Wzniesione schronisko przetrwało II wojnę światową i nadal pozostawało miejscem, w którym, przy drewnianym stole, spotykali się ludzie zainteresowani Ostrowem Lednickim. W1965 roku przebywali tu m.in.: prof. Józef Kostrzewski — wybitny archeolog i muzeolog, profesor Uniwersytetu Poznańskiego, twórca polskiej szkoły archeologicznej oraz Prymas Polski ks. kard. Stefan Wyszyński.

fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego

fot. ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego

ks. kard. August Hlond — Prymas Polski i wojewoda poznański Artur Maruszewski

 

ks. kard. August Hlond — Prymas Polski i wojewoda poznański Artur Maruszewski Prezydent Rzeczypospolitej Polski — prof. Ignacy Mościcki

 

 


Niestety, kilka dni później po wizycie Jego Eminencji schronisko doszczętnie spłonęło (16.08.1965 r.). Ówczesny Wojewódzki Konserwator Zabytków w Poznaniu i opiekun Ostrowa Lednickiego — Jerzy Łomnicki (późniejszy pierwszy dyrektor muzeum) podjął decyzję o bezzwłocznej, jeszcze przed upływem obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego, odbudowie spalonego schroniska. Już w drugim tygodniu po pożarze wystosował pismo do Społecznego Funduszu Odbudowy Kraju i Stolicy Komitetu Wojewódzkiego w Poznaniu o pomoc finansową w odbudowie schroniska. W efekcie już z początkiem 1966 roku odbudowane schronisko ponownie mogło gościć przy drewnianym stole turystów i wizytatorów.

 

W 1969 roku powołane zostało Muzeum Pierwszych Piastów, a jego kolejni dyrektorzy zostali formalnymi gospodarzami wyspy i schroniska, podejmującymi, jak ich przedwojenni poprzednicy, wszelkie starania o to, by nie zapomniano o randze Ostrowa Lednickiego. Czynili to w różnoraki sposób, lecz nadal najbardziej skuteczne pozostawały dyskusje w schronisku przy gościnnym stole. W latach 70. XX wieku dwukrotnie (1976; 1978) przebywał tu prof. Henryk Jabłoński — przewodniczący Rady Państwa oraz Edward Gierek — I sekretarz KC PZPR (1976). W tym okresie, zawitali tu również wybitni historycy, mediewiści, profesorowie Gerard Labuda i Henryk Łowmiański oraz niezapomniany gawędziarz, popularyzator polskiej historii, sztuki i architektury — prof. Wiktor Zin — Generalny Konserwator Zabytków. W następnym dziesięcioleciu przy lednickim stole gościli: prof. Kazimierz Żygulski (1986 r.) — Minister Kultury i Sztuki; prof. Zbigniew Gertych (1986 r.) — wiceprezes Rady Ministrów; późniejszy Honorowy Wielki Mistrz Wielkiego Wschodu Polski; Irena Szewińska (1987 r.) — światowej sławy lekkoatletka; prof. Witold Hensel (1987 r.) — archeolog, mediewista, członek PAN; ks. kardynał Józef Glemp (1988 r.) — Prymas Polski; gen. Wojciech Jaruzelski (1988 r.) — przewodniczący Rady Państwa, I sekretarz KC PZPR oraz dr Kazimierz Barcikowski (1988 r.) — zastępca przewodniczącego Rady Państwa. W połowie 1990 roku na Ostrów Lednicki przybył prof. Aleksander Gieysztor — prezes PAN, historyk, mediewista, uważany za jednego z najwybitniejszych polskich naukowców II poł. XX wieku. Podczas swojego pobytu uroczyście otwierał wystawę „Skarby Ostrowa Lednickiego” na Małym Skansenie.

Henryk Jabłoński — przewodniczący Rady Państwa
Edward Gierek — I sekretarz KC PZPR (1976)
Wiktor Zin — Generalny Konserwator Zabytków
Kazimierz Żygulski — Minister Kultury i Sztuki Józef Glemp — Prymas Polski
gen. Wojciech Jaruzelski — przewodniczący Rady Państwa, I sekretarz KC PZPR

 

W roku jubileuszu 1050.lecia chrztu Polski wystawę odwiedził Prezydent RP Lech Wałęsa, który przybił do lednickiego stołu tabliczkę z nazwiskiem oraz dokonał wpisu do księgi pamiątkowej.

 

 

W 2016 roku w październiku odbyła się studyjna wizyta szefów misji dyplomatycznych, podczas której ambasadorzy odwiedzili Ostrów Lednicki i wystawy Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. 

 

Ambasador Kolumbii Victoria González Ariza dokonuje wpisu do kroniki Muzeum.

 

Prawie każda wizyta udokumentowana jest pamiątkową tabliczką z nazwiskiem, sprawowaną funkcją i datą oraz archiwalnymi zdjęciami, niektóre z nich prezentujemy na wystawie. Dwadzieścia cztery lata minęło od ostatniej wizyty. Kto będzie następny?

                                                                                                                                            Ewa Pelczyk




tre zostaa wydrukowana ze strony
https://lednicamuzeum.pl/wiadomosc,goscie-lednickiego-stolu-wystawa.html