Kalina koralowa (Viburnum opulus L.) to krzew dorastajÄ…cy do 4 metrów wysokoÅ›ci, o liÅ›ciach ciemnozielonych podobnych do liÅ›ci klonu. Kwitnie w maju i czerwcu. Kwiaty sÄ… biaÅ‚e, w pÅ‚askich baldachach. Charakterystyczne sÄ… owoce tego krzewu: majÄ… kolor ciemnoczerwony, lÅ›niÄ…cy, sÄ… kulistego ksztaÅ‚tu (pestkowiec), o dÅ‚ugoÅ›ci 8–10 mm. Kalina koralowa roÅ›nie w lasach i zaroÅ›lach, na glebach wilgotnych i żyznych. Jest pospolita w caÅ‚ej Polsce. WspóÅ‚czeÅ›nie uprawiana niemal wyÅ‚Ä…cznie jako roÅ›lina ozdobna w parkach i zadrzewieniach krajobrazowych ze wzglÄ™du na piÄ™kne kwiatostany, efektowne owoce oraz intensywnie przebarwiajÄ…ce siÄ™ jesieniÄ… liÅ›cie.
Zastosowanie w lecznictwie majÄ… gÅ‚ównie ekstrakty z kory kaliny ze wzglÄ™du na wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci przeciwskurczowe, uspokajajÄ…ce, przeciwbólowe i przeciwkrwotoczne. W lecznictwie ludowym oprócz kory wykorzystywano też owoce, które dziaÅ‚ajÄ… moczopÄ™dnie i wzmacniajÄ… miÄ™sieÅ„ sercowy. Sok z owoców sÅ‚odzony miodem wykorzystywano do leczenia przeziÄ™bieÅ„. Należy pamiÄ™tać, że surowe owoce kaliny nie nadajÄ… siÄ™ do spożycia, ponieważ mogÄ… wywoÅ‚ać zawroty gÅ‚owy, wymioty, zaburzenia mowy, a nawet utratÄ™ przytomnoÅ›ci. Najlepiej poddawać je dziaÅ‚aniu wysokiej temperatury, a z ugotowanych owoców zrobić przetwory, soki i dżemy.
Na Słowiańszczyźnie kalina była symbolem młodości i piękna. Poeci okresu romantyzmu rozszerzyli znaczenie tego symbolu o niewinność, dziewictwo, cierpienie i smutek.
tekst i zdjęcia K. Renn
KALINA
Na skale pod lasem samotnie
Dziewicza wykwitła kalina,
Czasami swawolnie, przelotnie
Gałązki jej wietrzyk ugina,
I dziwne jej szepce powieści,
O szczęściu, co życie umila,
A ona go słucha w boleści
I czoło ku ziemi pochyla.
SpoglÄ…da na krzewy zielone,
Na gaje w około szumiące,
I w tkliwym uścisku splecione,
Nad wodą dwie brzozy płaczące!
I skarży i więdnie cierpieniem,
Samotna na skały tej szczycie,
I wraca zatonąć spojrzeniem
W milczÄ…cym niebiosów bÅ‚Ä™kicie,
Z wyrzutem, dlaczego w uwięzi
Samotna, bez celu, przyczyny?
I łzy jej po wiotkiej gałęzi
Krwawymi spływają rubiny.
Fragment wiersza pt. Kalina
Maria Bartusówna
Fot. 1, 4 KwitnÄ…ca kalina w zagrodach skansenowych
Fot. 2, 5 Kalina koralowa Viburnum opulus L.
Fot. 3, 6 Płonna odmiana kaliny Viburnum opulus 'Roseum', zwana też w Polsce buldeneż (od francuskiego boule de neige, czyli kula śnieżna)