Nagroda Lednickiego Orła Piastowskiego 2011

26.04.2011

W tym roku Laureatem Nagrody Lednickiego Orła Piastowskiego został Profesor dr hab. Jerzy Strzelczyk - wybitny naukowiec, mediewista, były prorektor UAM i pracownik Komitetu Badań Naukowych, a obecnie kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej Wydziału Historycznego poznańskiego uniwersytetu.

Ogromny dorobek Pana Profesora, w postaci ponad tysiÄ…ca publikacji i 25 książek naukowych, poÅ›wiÄ™cony jest w dużej mierze poczÄ…tkom PaÅ„stwa Polskiego. Tegoroczny Laureat wyróżniony byÅ‚ miÄ™dzy innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz ZÅ‚otym Krzyżem ZasÅ‚ugi.

 

Marek Woźniak, MarszaÅ‚ek Województwa Wielkopolskiego wrÄ™czyÅ‚ Profesorowi Jerzemu Strzelczykowi NagrodÄ™ Lednickiego OrÅ‚a Piastowskiego 13 maja tego roku na Ostrowie Lednickim.

 

Nagroda Lednickiego OrÅ‚a Piastowskiego jest nagrodÄ… honorowÄ…, ustanowionÄ… przez ZarzÄ…d Województwa Wielkopolskiego, z inicjatywy Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Co roku przyznaje jÄ… MarszaÅ‚ek Województwa Wielkopolskiego za wybitne osiÄ…gniÄ™cia w dziedzinie badaÅ„ naukowych i upowszechniania wiedzy o roli dynastii piastowskiej w historii Polski i Europy oraz ochrony piastowskiego dziedzictwa kulturowego. Laureata wyÅ‚ania - spoÅ›ród zgÅ‚oszonych kandydatów - siedmioosobowa KapituÅ‚a w skÅ‚adzie:  Abp Józef Kowalczyk, Metropolita GnieźnieÅ„ski, Prymas Polski, Abp Henryk Józef MuszyÅ„ski, Metropolita GnieźnieÅ„ski, Prymas Polski Senior, Abp StanisÅ‚aw GÄ…decki, Metropolita PoznaÅ„ski, Prof. dr hab. BronisÅ‚aw Marciniak, Rektor Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Prof. dr hab. Andrzej Marek Wyrwa, Dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Aleksander StarzyÅ„ski, Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Prof. dr hab. Krzysztof Mikulski, Prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego, Prof. dr hab. Zbigniew KobyliÅ„ski, Prezes Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich oraz Jacek WrzesiÅ„ski, Sekretarz KapituÅ‚y. Idea ustanowienia Nagrody Lednickiego OrÅ‚a Piastowskiego wynika ze szczególnej roli Wielkopolski w tworzeniu i poczÄ…tkach PaÅ„stwa Polskiego.

 

 

 

Profesor dr hab. Jerzy Strzelczyk urodził się w 1941 r. w Poznaniu. Jest absolwentem Wydziału Historycznego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Doktorat uzyskał w 1968 r. (promotor profesor Gerard Labuda), a habilitację w 1975 r. (na podstawie rozprawy Słowianie i Germanie w Niemczech środkowych we wczesnym średniowieczu). Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1984 r., a profesora zwyczajnego w roku 1990.

 

Mimo przejścia na emeryturę Profesor nadal kieruje Zakładem Historii Średniowiecznej UAM w Instytucie UAM. Od 1975 do 1996 roku był kolejno prodziekanem Wydziału Historycznego UAM, wicedyrektorem Instytutu Historii UAM, prorektorem UAM i dyrektorem Instytutu Historii UAM. Od roku 1995 jest członkiem korespondentem, a od 2007 r. członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. Przez kilka kadencji zasiadał w Centralnej Komisji ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych, pracował także w Komitecie Badań Naukowych, a ostatnio został członkiem Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki.

 

Laureat jest dwukrotnym stypendystą Fundacji von Humboldta. Odbył liczne staże badawcze i studia za granicą m.in. w Niemczech, Francji, Włoszech, Irlandii, Czechach, Austrii i na Węgrzech.

 

Zainteresowania naukowe Profesora Jerzego Strzelczyka są rozległe i od początku kariery koncentrują się na wcześniejszym średniowieczu europejskim, dziejach Słowiańszczyzny oraz Polski. Profesor jest autorem ponad 25 książek naukowych lub popularno-naukowych,
a wÅ›ród nich znalazÅ‚y siÄ™ tak ważne publikacje jak Odkrywanie Europy (1970, II wyd. 2000), Goci – rzeczywistość i legenda (1984), Iroszkoci w kulturze Å›redniowiecznej Europy (1987, II wyd. 2008), Wandalowie i ich afrykaÅ„skie paÅ„stwo (1992, II wyd. 2005), ApostoÅ‚owie Europy (1997), Åšredniowieczny obraz Å›wiata (2004), Zapomniane narody Europy (2006). Jest też autorem ponad tysiÄ…ca innych prac naukowych i niezliczonych recenzji.

W 1976 r. zostaÅ‚ odznaczony ZÅ‚otym Krzyżem ZasÅ‚ugi, dziewięć lat później – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a w roku 1989 – Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Jest również wielokrotnym laureatem Nagrody Ministra za osiÄ…gniÄ™cia naukowe, a za książkÄ™ Zapomniane narody Europy otrzymaÅ‚ NagrodÄ™ im. DÅ‚ugosza w 2007 roku Książka Pióro w wÄ…tÅ‚ych dÅ‚oniach. O twórczoÅ›ci kobiet w dawnych wiekach. PoczÄ…tki (od Safony do Hroswity) wyróżniona zostaÅ‚a NagrodÄ… Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (tzw. Polski Nobel).Autor postawiÅ‚ sobie za cel odkrycie i przypomnienie wspóÅ‚czesnemu czytelnikowi obecnoÅ›ci i roli kobiet-intelektualistek we wczesnych okresach dziejów literatury. W publikacji zaprezentowaÅ‚ szereg sylwetek kobiet, ich dziaÅ‚alność i osiÄ…gniÄ™cia. Prezentacja obejmuje okres od antyku do X w. i przedstawia kobiety dziaÅ‚ajÄ…ce w różnych regionach Europy.

 

Publikacja Pióro w wÄ…tÅ‚ych dÅ‚oniach jest podsumowaniem dÅ‚ugoletnich badaÅ„ Laureata. Obejmuje tematykÄ™ niemal caÅ‚kowicie omijanÄ… w dotychczasowej historiografii, a na gruncie polskiej nauki jest zupeÅ‚nÄ… nowoÅ›ciÄ…. Praca ta mieÅ›ci siÄ™ w nurcie gender studies i wpisuje siÄ™ w Å›wiatowy nurt badawczy.

 

Profesor Jerzy Strzelczyk w swych naukowych dociekaniach zawsze szczególnie traktowaÅ‚ SÅ‚owiaÅ„szczyznÄ™, zwÅ‚aszcza tÄ™ stykajÄ…cÄ… siÄ™ bezpoÅ›rednio na zachodzie z żywioÅ‚em germaÅ„skim (PoÅ‚abie), której poÅ›wiÄ™ciÅ‚ obszernÄ… rozprawÄ™ opublikowanÄ… w 1975 roku (SÅ‚owianie i Germanie w Niemczech Åšrodkowych we wczesnym Å›redniowieczu) oraz prace zbiorowe i liczne artykuÅ‚y i hasÅ‚a na Å‚amach SÅ‚ownika starożytnoÅ›ci sÅ‚owiaÅ„skich i Lexikon der Mittelalters. Wiele uwagi i badawczego trudu poÅ›wiÄ™ciÅ‚ też dziejom ojczystym, a zwÅ‚aszcza piastowskiej dynastii w czasach formowania siÄ™ i rozwoju paÅ„stwowoÅ›ci polskiej, nie stroniÄ…c od popularyzacji wÅ‚asnych osiÄ…gnięć naukowych. SzczególnÄ… rolÄ™ w popularyzacji dziejów przedpiastowskich odegraÅ‚a książka Od PrasÅ‚owian do Polaków, opublikowana w znanej i poczytnej serii Krajowej Agencji Wydawniczej „Dzieje narodu i paÅ„stwa polskiego (t. I-1, 1987). W tym nurcie zainteresowaÅ„ Jerzego Strzelczyka warto zwrócić uwagÄ™ na pierwsze od czasów StanisÅ‚awa Zakrzewskiego biografie dwóch najstarszych historycznych Piastów – Mieszka I (1992) i BolesÅ‚awa Chrobrego (1999), a także na biografiÄ™ cesarza Ottona III (2000). PeÅ‚niÄ™ popularyzacji najstarszych dziejów Polski odnajdziemy w książce wydanej wspólnie z ZofiÄ… KurnatowskÄ… i Gerardem LabudÄ… (także dwoje Laureatów Nagrody OrÅ‚a) pt. Monarchia pierwszych Piastów (1994). Ważne sÄ… też dociekania Jerzego Strzelczyka nad zjazdem gnieźnieÅ„skim (książka opublikowana w 2000 roku) czy Å›wiÄ™tym Wojciechem.

 

Dorobek naukowy Profesora Jerzego Strzelczyka uzupeÅ‚niajÄ… w nurcie „piastowskim” liczne artykuÅ‚y, hasÅ‚a sÅ‚ownikowe i encyklopedyczne, prace redakcyjne (np. o dziejach archidiecezji gnieźnieÅ„skiej, czy SÅ‚owiaÅ„szczyźnie poÅ‚abskiej lub stosunkach polsko-niemieckich), a także referaty na konferencjach naukowych i popularyzujÄ…cych wiedzÄ™ o naszej najdawniejszej przeszÅ‚oÅ›ci. Osobno trzeba potraktować spotkania autorskie, a zwÅ‚aszcza konsultacje i uczestnictwo w radach naukowych muzeów (np. Muzeum PoczÄ…tków PaÅ„stwa Polskiego w Gnieźnie).

 

Postać Profesora Jerzego Strzelczyka i jego ogromny dorobek naukowy poÅ›wiÄ™cony dziejom Polski piastowskiej i jej wielkopolskiej kolebce w szczególnoÅ›ci legÅ‚y u podstaw przyznania mu „Nagrody Lednickiego OrÅ‚a Piastowskiego”. W naukowych dociekaniach Jerzego Strzelczyka pierwsza piastowska monarchia, jej najstarsi przedstawiciele i jej wielkopolskie centrum stajÄ… siÄ™ czÄ…stkÄ… dziejów powszechnych. Owo wprzÄ™gniÄ™cie ojczystych i lokalnych dziejów w szerszy europejski kontekst historyczny oraz niestrudzona popularyzacja wiedzy o naszej najdawniejszej przeszÅ‚oÅ›ci sÄ… wielkÄ… i trwaÅ‚Ä… zasÅ‚ugÄ… Profesora Jerzego Strzelczyka.

 

 


źródło: Foto M.Jóźwikowska/A.Ziółkowski/ P.Namiota




treœæ zosta³a wydrukowana ze strony
https://lednicamuzeum.pl/wiadomosc,nagroda-lednickiego-orla-piastowskiego-2011.html