Rezerwat Archeologiczny Gród w Grzybowie
Na grodzie w Grzybowie 4 maja rozpoczął się cykl imprez plenerowych pod wspólną nazwą „Grzybowskie spotkania z archeologią”. Ten pochodzący z X i funkcjonujący do połowy XI wieku gród jest doskonałym miejscem dla rozmaitych działań edukacyjnych – gdzie poznanie przeszłości odbywa się bezpośrednio w historycznym miejscu w autentycznej scenerii sprzed wielu lat. Na powierzchni ponad 4 hektarów (to największy gród wczesnośredniowieczny w Wielkopolsce) można spotkać zarówno ludzi wczesnego średniowiecza, jak i współczesnych mieszkańców grodu – pracowników Muzeum, którzy prezentują wystawę, a i opowiedzą o dziejach grodu, Piastów i odkryciach wykopaliskowych. Ale w ramach cyklu można na grodzie spotkać współczesnych rzemieślników. Bo właśnie na edukację archeologiczną i na prezentację zanikających rzemiosł nastawione są te Spotkania.
Cykl obejmuje 5 spotkań – pierwsze odbyło się 4 maja, a następne będą w dniach: 1 czerwca, 6 lipca, 31 sierpnia, 7 września. Wszystko odbywa się w godzinach od 10:00 do 18:00, a wstęp na Spotkania jest bezpłatny. Realizacja tego cyklu jest możliwa dzięki dofinansowaniu z programu „Europejski Fundusz na rzecz rozwoju wsi”, z funduszy pozyskanych w ramach konkursu ogłoszonego przez Lokalną Grupę Działania „Z Nami Warto” z siedzibą w Kołaczkowie.
W trakcie Spotkań można uczestniczyć zarówno w warsztatach tkackich, garncarskich, skórniczych czy kowalskich, można spróbować wyrzeźbić własną zabawkę z drewna. Każde Spotkanie ma inne hasło przewodnie i nieco inny kierunek. Pierwsze odbyło się pod hasłem „Nie święci garnki lepią? – Garncarstwo wczoraj i dziś”. A więc można było zobaczyć pracę garncarza – tego „historycznego” wylepiającego garnki ręcznie, wygładzając je na woooolno obrotowym kole. Ale też można było samemu wytoczyć swój garnek na kole obracanym za pomocą nóg.
Można też było też zobaczyć warsztat tkacki. Nie tylko zobaczyć, ale samemu utkać kawałek tkaniny czy krajki. Podczas tego Spotkania można było zobaczyć zarówno krosno pionowe na którym powstawała tkanina, jak i bartka za pomocą których tkano barwne paski - krajki. Ale też można było zobaczyć z czego robiono „nitki” do tkania. W koszu znajdowało się owcze runo, w naczyniach moczył się len, który też można było spróbować międlić! Na wrzecionie z przęślikiem skręcały się nitki… A towarzyszył temu liniarz – pokazywał jak skręca się liny. Pozwalał też działać samemu – można było skręcić sobie skakankę lub inny potrzebny sznur.
W zagrodzie edukacyjnej tętniło życie. Niestety zostało zakłócone w dość brutalny sposób przez przybywającego poborcę podatków! W sposób zdecydowany i ostry zażądał oddania daniny. Takie najście nie mogło pozostać bez odpowiedzi, a jego brutalność i zachłanność wzbudziła też złość mieszkańców zagrody. Wezwali pomoc, no i nie obeszło się bez walki. Poborca sromotnie ukarany wypędzony został z wioski, a jego pomocnicy, rozbrojeni i popędzeni razem z nim!
Ta zainscenizowana historia (przygotowana przez grupę odtwórstwa historycznego „Aurea Tempora”) rozegrała się na żywo i obecni na grodzie za zdziwieniem ale i zadowoleniem patrzyli jak między nimi przemykają ludzie z przeszłości mający jakże podobne finansowe i podatkowe problemy…
Oczywiście w osobnej części grodu było też stanowisko edukacyjne. Zaaranżowany wykop archeologiczny i spreparowane zabytki pozwoliły nie tylko na świetną zabawę, ale też umożliwiły zapoznanie się wielu przybywającym z metodyką prac archeologicznych, ze sposobami dokumentacji. Odkrywane zabytki stawały się pretekstem do opowieści o sposobach produkcji niektórych z nich, o użytkowaniu surowca, o zagospodarowywaniu środowiska przyrodniczego, a też o sposobach dokumentacji archeologicznej i problemach ochrony zabytków. Hm, niektórych „badaczy” nie można było namówić do wyjścia z „wykopu”!
Dla przybywających tego dnia turystów panie z Koła Gospodyń Wiejskich z Grzybowa upiekły specjalnie na tą okazję smakowite placki, które można było kupić za drobną opłatą, można też było uraczyć się kawą przez nie parzoną. A dla wszystkich obecnych czekała niespodzianka – darmowa, gorąca, smakowita grochówka.
W pawilonie muzealnym o 12.oo chętni mogli wysłuchać wykładu. Jest to stały punkt Spotkań – wykłady zawsze tematycznie będą związane z tematem przewodnim dnia. Tym razem mgr Patrycja Silska (z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu) zaprezentowała problematykę związaną z ceramiką tekstylną.
Słoneczna pogoda dopisała, wszyscy odwiedzający tego dnia gród wyjeżdżali niezwykle zadowoleni. A niektórzy spędzili na grodzie nawet 5-6 godzin!
Zapraszamy na kolejne „Grzybowskie spotkania z archeologią”. Zapraszamy też lokalnych rzemieślników do prezentacji swoich umiejętności, wyrobów, do pokazania jak jeszcze całkiem niedawno powstawało szereg przedmiotów i narzędzi które dziś jako gotowe kupujemy w sklepach. Zapewniamy że te rzemieślnicze wyroby można kupić – trzeba się tylko dobrze targować!
Jacek Wrzesiński
